Erişim Metotları – Access Methods


Bir bilgisayarın ağ üzerine nasıl bilgi bırakacağını ve bırakılan bu bilginin diğer bilgisayarlar tarafından nasıl alınacağına dair kuralların bütününe erişim metodları (access methods) denir. Erişim metotları bilgisayarların aynı anda ağa bilgi koymamasını ve ağ trafiğinin çarpışmaya mahal vermeden düzenli (orderly) işlemesini sağlar.
Bilgi ağ üzerine bırakıldığı andan itibaren erişim metodları, ağ üzerindeki trafiğin işleyişine katılmaya yani yardımcı olmaya başlar… Diğer bir deyişle erişim metodları bilgi ağa bırakıldığı anda çalışmaya başlar…
Erişim metodları bilgiyi tutma yönünden birbirleriyle tutarlı çalışmalıdır. Değişik erişim metodlarını kullanan bilgisayarlar çarpışmaya (collision) neden olur. İngiltere deki trafik polisinin Türkiye de kazalara sebebiyet verme ihtimali gibi..
Erişim Metotları üç ana başlık altında toplanabiliyor…

§  Carrier Sense Multiple Access (taşıyıcı algılamalı çoklu erişim)

Carrier Sense Multiple Access With Collision Detection, Çarpışma algılayıcıyla taşıyıcı dinleyen çoklu erişim): Bilgisayar ağlarında birçok bilgisayar aynı (ortak) taşıyıcı üzerinden bilgi göndermek zorundadırlar. Bu taşıyıcı elektrikli ya da optik kablo, WLAN’da frekans olabilir. Birden çok bilgisayarın aynı anda gönderme yapma isteği çakışmalara sebep olacaktır. CSMA/CD bu iletişimi kontrol eden bir protokoldür. Bu protokol OSI modelinin 2. katmanında MAC bölümünde bulunur.     İşleyişi şöyle:Bilgi göndermek isteyen araç/istasyon/bilgisayar ilk önce ağı kontrol eder. Eğer ağ boş ise göndermek istediği frame’leri (paket değil, çünkü CSMA bir 2. katman protokolüdür. Paketler 3. katmanda frame’lerden oluşur) gönderir.Bu gönderme sırasında ağı kontrol eder ve bir çakışma oluşursa gönderici ağdaki bütün bilgisayarlara bu çakışmayı jam sinyali adı altında bildirir.Ağ boş değil ise belli bir süre bekleyip gönderme işlemini tekrar edecektirİşleme başlamadan önce maksimum deneme sayısını geçip geçmediği kontrol etmesi gerekir, eğer geçilmiş ise bu gönderme işlemi bir hata olarak üst katmanlara bildirilir. Eğer çarpışma olursa rasgele bir süre için beklenirBu süre her bilgisayar için ayrıdır. Algoritması şöyle:



*** Contention (yarış, rekabet) metot olarak da bilinir. Çünkü her bilgisayar kabloya bilgi bırakmak için yarışır. (ilk giren ilk çıkar prensibi)

***2500 metreden uzun mesafelerde işe yaramayabilir.

***Ağ üzerinde çok bilgisayar varsa ve bu bilgisayarlar veri tabanı gibi yoğun trafiğe sebep olan uygulamalara erişim istiyorlarsa CSMA/CD yavaşlığa sebep olabilir.

***Eskiden kullanılan bir metottur…

***günlük hayattaki bi olaya benzetecek olursak;  karşıya geçmeye çalışan sürücünün yolu kontrol etmesi gibi bi yöntem…

Carrier sense multiple access with collision avoidance – CSMA/CA(çarpışma önleyiciyle taşıyıcı dinleyen çoklu ortam): Bilgisayar bilgiyi koymadan önce koyma niyetini bildirir ve bilgiyi koyar. böylece bilgisayarlar çarpışmayı önceden engellemiş olur. Dezavantajı ise niyet  (intention) bildiren mesajların ağ üzerinde sebep olduğu trafiktir. Çok nadiren kullanılan bir metottur…
***günlük hayattaki bi olaya benzetecek olursak; karşıya geçmeye çalışan yayanın trafik lambasındaki düğmeye basması.


§  Token passing – jeton geçişi:

Sadece jetona sahip olan bilgisayar bilgi yollayabilir. Çarpışma yarışma yoktur. Bilgiler frame (çatı) ve ilave bilgiler şeklinde yollanır. İlave bilgiler frame önüne veya arkasına iliştirilir.


§  Demand Prioritry Access Method (DPAM)- Talep Öncelikli Erişim Metodu

-CSMA/CD’de Çarpışmalardan dolayı oluşan zaman kaybını yok eden ve tüm portlara merkezi denetimli erişim sağlayan bir yöntemdir.
–100 megabit per second (100 VG-AnyLAN) standardında kullanılır. [100VG-AnyLAN, IEEE’nin 802.12 komitesi tarafından tanımlanmış yüksek hızlı bir LAN teknolojisidir.]
-100VG-AnyLAN ağ cihazlarının portları, normal ve monitör olarak adlandırılan 2 moddan birinde çalışırlar. Normal modda çalışan port kendisine gelen çerçeveleri adresine göre uygun yere aktarırken, monitor modunda çalışan port gelen tüm çerçeveleri aktarır. Normal mod uç düğüm ve alt bağlantılarda kullanılırken, gözleme mod yönlendirici, anahtar gibi cihaz bağlantılarında kullanılır. Yola erişim için kullanılan DPAM, portlara erişim hakkı tanımak için Round-Robin yoklama (polling) tekniğini kullanır. Bu teknikte ağ cihazı portlarına bağlı sistemleri sırayla yoklar; her yoklamada çerçeve göndermek isteyen sistemlerin birer çerçeveleri aktarılır. Bir uç sistem bir yoklama çevriminde, diğer uç sistemlerin gönderecekleri çerçeveleri olduğu sürece birden fazla çerçeve göndermez. Yola erişim için öncelikli yapı kullanılmaktadır, öncelikli aktarım istekleri, merkezi cihaz tarafından daha öncelikli değerlendirilir. (çerçeve=frame)
-100VG-AnyLAN teknolojisinde bilinen kablo türleri kullanılır; Cat 3, Cat 4, Cat 5 UTP kablolar, STP kablo ve FO kablo seçenekleri vardır. Bakır kablo ile kullanımda iki düğüm arası mesafe 100 m.’ye, FO kablo ile bağlama 2 Km. ye kadar olabilir.
-Tekrarlayıcı (veya HUB) ve uç noktaların tümünü ağı oluşturan temel bileşenler olarak kabul eder.
-Uç noktalar; bilgisayar, bridge, router veya switch olabilir…
Bu metot CSMA/CD olduğu gibi yarışmaya dayalıdır. Farklı olarak tekrarlayıcı/hub iletimi yapılacak belirli tipteki bilgiye öncelik verilir…
-Farklı olarak bu metotta bilgisayarlar bilgiyi alabildği gibi gönderebilir de…
-Dörtlü sinyal yolu 25Mhz var. 4 tane 2 li çift sarım (standart ethernet kablosu) sayesinde dörtlü iletim yapılabilir…




Yorumlar